Diljá Mist Einarsdóttir alþingismaður og formaður utanríkismálanefndar Alþingis:
Á dögunum kom út skýrsla starfshóps utanríkisráðherra sem leggur til aðgerðir gegn gullhúðun EES-gerða, en hópurinn var skipaður í janúar á þessu ári. Niðurstaða hópsins er sú að forðast beri gullhúðun við innleiðingu sem getur komið niður á samkeppnishæfni íslensks atvinnulífs. Gullhúðun, eða blýhúðun, er það kallað þegar EES-gerðir eru innleiddar í íslenska löggjöf með meira íþyngjandi hætti en EES-samstarfið kveður á um; þegar gengið er lengra en regluverkið gerir kröfur um. Niðurstöður skýrslunnar eru skýrar og greinargóðar og tillögurnar markvissar.
Bætt framkvæmd við innleiðingu EES-gerða hefur verið sérstakt baráttumál undirritaðrar á Alþingi. Ég lagði fram skýrslubeiðni á síðasta þingvetri til að varpa ljósi á umfang gullhúðunar og brást umhverfisráðherra þegar í stað við með umfangsmikilli úttekt. Í byrjun árs lagði ég sömuleiðis fram þingsályktunartillögu um bætta þinglega meðferð EES-mála.
Ég tek undir tillögur framangreindrar skýrslu og tel að þær gætu orðið til bóta. Staðreyndin er hins vegar sú að Alþingi hefur þegar kveðið á um vandaða þinglega meðferð EES-mála, m.a. í þingskapalögum og í sérstökum reglum þingsins þar um. Framkvæmdin hefur einfaldlega farið í bága við fyrirmæli Alþingis. Mitt fyrsta verk þegar ég tók við formennsku í utanríkismálanefnd á síðasta ári var enda að senda ráðherrum ríkisstjórnarinnar bréf og hvetja til að við innleiðingu EES-gerða yrði íslenskt regluverk ekki gert meira íþyngjandi en þörf krefur. Væri ákvörðun tekin um að ganga lengra við lagasetningu væru slík frávik tilgreind sérstaklega og athygli þingsins vakin á því með sérstökum rökstuðningi, eins og reglur Alþingis kveða á um.
Samkeppnishæfni Íslands féll um sæti milli ára í nýlegri úttekt á samkeppnishæfni ríkja. Við verðum hreinlega að setja aukna samkeppnishæfni landsins í forgang. Þar er mikilvægt að innlend fyrirtæki og neytendur sitji við sama borð og aðrir á innri markaði Evrópusambandsins. Búi ekki við auknar álögur og íþyngjandi kröfur sem við sérsmíðum hér á landi og kennum svo Evrópusamstarfinu um. Áherslur framangreindra ráðherra á að draga úr gullhúðun er til eftirbreytni. Vonandi sjáum við fleiri skref stigin í rétta átt á komandi þingvetri. Helst vildi ég sjá í það minnsta eitt hreinsunarfrumvarp lagt fram strax í upphafi næsta þings þar sem gerð yrði allsherjar lagahreinsun að þessu leyti.
Greinin birtist í Morgunblaðinu 25. júní 2024.
