Hildur Björnsdóttir oddviti Sjálfstæðisflokksins í borgarstjórn Reykjavíkur:
Niðurstöður úr PISA 2022 bera íslensku skólakerfi ekki fagurt vitni. Þær sýna versnandi árangur íslenskra skólabarna sem mælast undir OECD-meðaltali í stærðfræðilæsi, lesskilningi og læsi á náttúruvísindi. Sé einungis litið á árangur grunnskólabarna í Reykjavík mælist færni þeirra jafnframt undir OECD-meðaltali og Norðurlandameðaltali í öllum mældum greinum.
Lægra hlutfall drengja en stúlkna nær grunnhæfni í bæði lesskilningi og læsi á náttúruvísindi. Þannig nær 61% drengja grunnhæfni í læsi á náttúruvísindi á móti 68% stúlkna. Kynjamunurinn er meiri þegar kemur að lesskilningi en þar ná 53% drengja grunnhæfni á móti 68% stúlkna. Þó má undirstrika að hvort sem litið er til stúlkna eða drengja er niðurstaðan óviðunandi.
Þá vekur það töluverðar áhyggjur að nemendur sem eiga foreldra í lakari félags- og efnahagslegri stöðu koma verr út í könnuninni. Merki eru um að ójöfnuður aukist hvað varðar PISA-námsárangur á Íslandi, einkum í lesskilningi. Þessi niðurstaða er skýrasta birtingarmynd þess að ekki megi varpa ábyrgðinni alfarið á heimilin, enda hafa ekki öll börn slíkan stuðning heima fyrir.
Úrbætur og framfarir
Eistland mælist efst Evrópuþjóða í PISA. Kristina Kallas menntamálaráðherra Eistlands segir mikilvægt að upplýsa skólana um gengi nemenda þeirra, svo skólarnir geti metið styrkleika sína og horft til þess sem þarf að bæta. Eistar nýti niðurstöðurnar til að skipuleggja skólastarfið með það að markmiði að styrkja nemendur.
Sömu sögu má segja af Finnlandi, sem mælist efst Norðurlandaþjóða. Þar hafa skólastjórnendur aðgang að niðurstöðum PISA og nota gögnin til að meta tækifæri til úrbóta og stuðla að framförum.
Fulltrúar Sjálfstæðisflokks telja nauðsynlegt að fara sömu leið og lögðu fram tillögu þess efnis á fundi borgarstjórnar síðastliðinn þriðjudag. PISA-könnunin er gagnleg mæling á skólakerfum innan OECD, sem því miður hefur gefið skólakerfi Reykjavíkur slæma einkunn. Kostir þess að afla frekari upplýsinga um niðurstöður grunnskóla Reykjavíkur í PISA 2022 eru fjölmargir, en með upplýsingaöfluninni mætti gefa skólastjórnendum öflugt tæki til að greina vankanta í skólastarfinu og ráðast í umbætur.
Jöfn tækifæri og virk þátttaka
Reykvískir skattgreiðendur munu á næsta ári verja rúmlega 73 milljörðum í skólakerfið í borginni, en kerfið í heild hefur mikilvægu hlutverki að gegna hvað viðkemur málþroska og læsi barna. Það er eðlilegt að borgarstjórn geri þá kröfu að kerfin sem við stýrum og fjármögnum skili árangri. Til þess þarf að nýta aðgengilegar upplýsingar svo skólarnir geti sett sér mælanleg markmið í þágu umbóta og framfara.
Skólakerfið er eitt mikilvægasta jöfnunartækið sem íslenskt samfélag býr yfir. Það er mikilvæg grunnstoð sem verður að geta tryggt öllum börnum þá grunnfærni sem reynast mun nauðsynleg svo þau geti notið jafnra tækifæra og orðið virkir þátttakendur í okkar samfélagi.
Greinin birtist í Morgunblaðinu 14. desember 2023.